مقدمه                                                         

سرزمین افغانستان مهد رویش و پرورش چهره های فرهیخته علمی، فرهنگی و هنری فراوانی بوده که در اثر ناآرامی ها و نا به سامانی های اجتماعی در زیر خروارها گرد و غبار حوادث و تحولات ناخواسته و ویرانگر اجتماعی گمنام مانده و فرصت شناسایی و معرفی این چهره ها میسر نگردیده است. ازاین رو، نسل حاضر کاملاً از مفاخر اجتماعی و علمی جامعه بی خبر بوده و احساس می کند، که ما در تاریخ کشور خود مفاخر علمی، اجتماعی و فرهنگی نداشته ایم. در حالی که نقطه نقطه ای این سرزمین، مهد علم و دانش بوده و شاهد شکوفایی چهره ها و شخصیت های فرهیخته و نامدار در عرصه های گوناگون علمی و فرهنگی است، که در نشر فرهنگ و اندیشه دینی و تمدن بشری، نقش عظیم داشته و خدمات شایسته و انکار ناپذیری در این عرصه ها انجام داده و آثار گران سنگ و ارزشمندی از خود به یادگار گذاشته اند.

یکی از چهره های ناشناخته که در عصر خود از فرهیختگان و مفاخر علمی و هنری به شمار می رفت، عالم پارسا، عارف روشن ضمیر، حجت الاسلام و المسلمین مرحوم« ملا ناصرعلی» است. وی فرزند ملا الله نظر از منطقه بغرای مالستان از توابع ولایت غزنین باستان است که در قرن سیزدهم و اوایل قرن چهارده می زیسته است.

ملا ناصرعلی در سال 1248 هجری شمسی در یک خانواده متدین و علم دوست متولد گردید. و در دامان پر مهر و عطوفت پدر و مادر، دوران کودکی را سپری نمود، پس از دوران کودکی، وارد مکتب خانه گردیده در محضر روحانیون منطقه به آموختن خواندن و نوشتن مقدماتی پرداخت و پس از آن، جهت فراگیری علوم رایج از محضر علما و اساتید آن دوره کسب فیض نمود. سطح تحصیلاتش به روشنی معلوم نیست، ولی از آثار و نوشته هایش پیداست که در رشته فقه، ادبیات، هیئت و نجوم تسلط داشته است. از لحاظ معنویت، تدین و تقوا بسیار وارسته بوده که همگان  از او به عظمت یاد می کنند. ملا ناصرعلی در فن خوشنویسی استاد چیره دست بوده و آثاری گران بهای که از او باقی مانده در نوع خود بی نظیر است. قرآن کریم و کتاب های دیگر از قبیل حمله حیدری، کتب ادعیه، کتب فقهی، کتب ادبی، کتب هیئت و نجوم و غیره را با خط بسیار زیبا نوشته، که بعضی از آن ها موجود است و برخی دیگر به دست کسانی افتاده که فعلا نامعلوم و یا از دسترس خارج است.

ایشان در کمالات و فضایل اخلاقی و تقوای الهی از مراتب عالی برخوردار بوده که داستان‌های از عظمت معنوی، پارسایی و اخلاق نیکویش هنوز در میان مردم صحبت می شود. مرحوم آیت ا... عادل که دو سال قبل به رحمت حق پیوست و شخص فاضل و با دیانت بود، صحبت می نمود، که من در سن نوجوانی جهت فراگیری هنر خوشنویسی در منزل ملاناصرعلی در بغرا می رفتم و خاطرات بسیار شیرین و فراموش ناشدنی از او به یاد دارم که اخلاق بسیار پسندیده داشت و انسان را مجذوب خود می ساخت. از جمله در هنگام فوت ایشان داستانی را از زبان مرحوم ملاقنبرعلی «نیزار» صحبت می نمود. وقتی که ملا ناصرعلی مرحوم فوت نمود، روز دفن و تشییع جنازه اش از اطراف جنازه و تابوتش صدای زمزمه قرآن شنیده می شد، در حالی که هیچ  کسی دیده نمی شد. این عالم ربانی و هنرمند توانا در هنرخوشنویسی، پس از یک عمر تلاش و خدمت در راستای نشر و ترویج  فرهنگ و معارف قرآنی و دینی به تاریخ 7 دلو 1317 برابر با 6 ذی الحجه 1357 دار فانی را وداع نموده و دعوت حق را لبیک گفت که روحش شاد و یادش گرامی باد.

از نسل این دانشمند پارسا و استاد فرزانه، چندین عالم دینی و خدمت گذار برخاسته که دو فرزندش به نام های ملا محمد اکبر مقدس و کربلای عبدالعلی در عصر خود از عالمان برجسته و خدمت گذار بودند. کربلای عبدالعلی در خوشنویسی استاد بود و آثار ارزشمندی از وی به یادگار مانده است.  فرزند کربلای عبدالعلی به نام ملا سرورعلی نیز روحانی بوده که در سال 1374ه.ش. وفات نمود و از هنر خوشنویسی نیز بهره‌مند بود. ملا محمد اکبر مقدس خودش عالم فرهیخته و متقی بود و چهار فرزندش نیز عالم دینی بودند. یک فرزندش به نام شیخ محمد محسن تقدیسی بود که در حوزه علمیه مشهد تحصیل نموده و در حدود سال‌های 1346 شمسی به منطقه برگشته به تبلیغ و ترویج معارف دینی و روشنگری مشغول گردید. وی از مراجع عظام آقای حکیم و امام خمینی در امور حسبیه وکالت داشت. او در سال 1354به زیارت مکه و عتبات عالیات مشرف گردید و در مسیر بازگشت در مرز عراق و ایران توسط ساواک به جرم ارتباط داشتن با امام خمینی، بازداشت و زندانی گردید. پس از مدتی آزاد گردیده به افغانستان بازگشت. ولی در اثر بیماری در بهار 1357 شمسی بعد از کودتای هفت ثور دار فانی را وداع نمود. فرزند دیگر مرحوم مقدس، ملا محمد صابر تقدسّی بود که در سال 13.3شمسی متولد گردیده، پس از دوران کودکی و تحصیلات مقدماتی، سطوح عالیه را نزد علمای منطقه مثل آقای نجفی مالستانی و آیت الله وحیدی حوتقل فراگرفته بود. ایشان سال‌ها  در تبلیغ و ترویج معارف دینی و پیشبرد امور جهاد و مبارزه ضد روسی تلاش نمود و در سال 1373 شمسی به رحمت حق پیوست. فرزند دیگر مقدس، شیخ محمد هاشم بوده که در منطقه تحصیل کرده و در حین جوانی مرحوم شده است. فرزند دیگر مقدس، شیخ رفیق فقیهی است که بعد از تحصیلات ابتدایی در حدود سال‌های 1336 شمسی عازم  نجف اشرف گردیده و در حوزه علمیه نجف به فراگیری علوم دینی مشغول گردید. وی در سال1340 شمسی به دستور آیت الله حکیم، شیخ صمد علی اخلاصی غیغانتو را که مریض شده بود به ایران منتقل می کند. از قضا محمد رفیق در قم به شدت مریض می شود و در عالم غربت و تنهای به دور از خانواده و اقارب در سال1340شمسی جان می دهد، که تنها مرحوم آیه الله عادل در کنارش بوده و داستانش را صحبت می‌نمود.  قبر آن مرحوم در قبرستان «قم نو» می باشد.